مجموعهی 230 سال تبلیغات بازرگانی در ایران، نخستین سند مدون تبلیغات ایران به شمار میآید و قدمت فرهنگی-اقتصادی تبلیغات را در ایران نشان میدهد. در جلد چهارم با دورهی شکوفایی صنعت تبلیغات و ظهور کمپینهای بزرگ تبلیغاتی و پیدایش تبلیغات بومی آشنا میشویم.
در این کتاب چه میخوانیم؟
سخن مؤلف
بخش اول- مروری بر اوضاع ایران در دهههای پیشین
ایران در سالهای اشغال به روایت میلیسپو
بخش دوم- مروری بر شکلگیری تبلیغات
اسناد بازیافته از مطالعات دکتر علیمحمد اربابی
آغاز تبلیغات نوین
نخستین اسلاید سینمایی
اسلاید چگونه تهیه شد؟
آگهیهای رادیویی
دگرگونی در کار تبلیغات
تحول گرافیکی
پیدایش شرکتهای تبلیغاتی
افزایش تولید داخلی
شکوفایی صنایع داخلی
تأسیس بانک اعتبارات صنعتی
تأسیس نخستین فرستندهی تلویزیونی
تأسیس تلویزیون ملی ایران
رشد تبلیغات
گرافیک و گرافیستهای دههی ۲۰ و ۳۰
بخش سوم- 1330 تا 1340 دههی شکوفایی تبلیغات،
پیدایش آژانسهای جدید و کمپینهای بزرگ و تحول چشمگیر در گرافیک تبلیغات
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال 1336
پیرامون تبلیغات روغنهای نباتی
مبارزه با روغنهای خارجی
فاکوپا و تبلیغات روغن نباتی شاهپسند
شروع همکاری با لاجوردیها
کمپین شاهپسند
نامگذاری شاهپسند
جدایی از لاجوردیها
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۳۶
عملکرد آژانسهای تبلیغاتی
مصاحبه با عباس رضوان، فرزند صمد رضوان
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۳۷
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۳۷
تأسیس نخستین فرستندهی تلویزیون
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۳۸
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۳۸
تبلیغات بانک پارس
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۳۹
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۳۹
کمپین سرشوی کمند
جوایز کمند
ناگفتههای جایزه کمند
آنچه از قرعهکشی کمند به یاد دارم
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۴۰
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۴۰
اتوبانک پارس چگونه به وجود آمد؟
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۴۱
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۴۱
زلزلهی بویینزهرا و ماجرای کاروان روحانی از زبان مدیر فاکوپا
فعالیتهای تختی پس از زلزلهی بویینزهرا و بازتاب آن در روزنامهها
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۴۲
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۴۲
پایان همکاری من با سازمان فاکوپا
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۴۳
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۴۳
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۴۴
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۴۴
دربارهی کمپین روغن قو
فهرست آگهیهای تبلیغاتی سال ۱۳۴۵
نمونهای از آگهیهای سال ۱۳۴۵
تاریخچهی کوتاهی از شرکت ارج
کمپین پ۷
ماجرای بانک بیمهی بازرگانان
بخش چهارم- فاکوپا از دید همدورهایهای آن سازمان
مصاحبه با دکتر علیمحمد اربابی
مصاحبه با پرویز اصانلو
مصاحبه با محمد اعتماد
مصاحبه با دکتر ابوالقاسم تفضلی
مصاحبه با اسماعیل ریاحی
مصاحبه با خسرو شاهدوستی
مصاحبه با دکتر احمد عبدلی
مصاحبه با احمد مسعودی
مصاحبه با طاهر ممتاز
مصاحبه با جهانگیر نظامالعلما
منابع
مطالعهی این کتاب برای چه کسانی مفیدتر خواهد بود؟
– علاقهمندان به تبلیغات و تاریخ تبلیغات
– تبلیغاتچیها و آژانسهای تبلیغاتی
– فریلنسرها (ایدهپرداز، گرافیست، کپیرایتر و …)
– پژوهشگران و علاقهمندان به تاریخ و جامعهشناسی ایران
بخشی از این کتاب:
پیش از این از آژانسهای تبلیغاتی فعال در سال 1336 نام بردیم و این نکته را خاطرنشان کردیم که رونق تبلیغات در دههی 30 مدیون شکوفایی صنایع داخلی بود. تاجران بزرگ و معتبری که تا آن زمان به سرمایهگذاری در صنایع داخلی رغبتی نداشتند، اینک با حمایتهایی که میشد، در صنایع مختلف سرمایهگذاری کردند و برای آن که سهم بیشتری را در بازار از آن خود کنند، مجبور شدند کالاهای داخلی را تبلیغ کنند. تورق صفحات روزنامههای کیهان و اطلاعات در سال 1336 نشان میدهد که صنعت تولید روغن نباتی بیشترین تحرک را در صنعت تبلیغات داشته است و در این میان آژانسهای تبلیغاتی زیبا، مودت، طوطی، فاکوپا و فنزی از آژانسهای دیگر فعالتر بودهاند.
در این میان، کانون آگهی زیبا که نسبت به سایر آژانسها پایگاه استوارتری داشت و از تشکیلات مرتب و قدرت بیشتری برخوردار بود، روش محافظهکارانهی خود را حفظ کرده بود و در تبلیغات به دنبال کارهای پرسروصدا و جنجالی نبود. فنزی هم که با شرکتهای بینالمللی سروکار داشت، به همان شرکتهای هوایی که مشتریان پروپاقرصش بودند، بسنده کرد و دنبال کارهای جنجالی نبود؛ اما فاکوپا سردستهی جنجالیها بود و مودت و طوطی در صفحهی تبلیغات صنایع داخلی به شدت با یکدیگر رقابت میکردند. سازمان فاکوپا از آغاز کار به جایی یا کسی وابسته نبود و تنها با ابتکار و افکار خود پیش میرفت و در حد مقدور به گرافیک کارهای تبلیغاتی توجه داشت و از همه مهمتر این که همیشه خود را در مرکز فعالیتها و پیامها قرار میداد و به شیوهای خاص خود را برتر از صاحب کالا قرار میداد. در حقیقت این نکته را به خوانندگان القا میکرد که سازمان فاکوپا هر کالایی را که معرفی کند، آن کالا برترین و بهترین است و این کاری بود که آژانسهای دیگر قادر به انجامدادن آن نبودند، بدین معنی که صاحب کالا زیر بار آن نمیرفت. آگهی مودت به دلیل آن که مورد حمایت کیهان بود، دستش بازتر بود، ولی به گرافیک کارها توجه کمتری داشت. اندک تأملی در کارهای مربوط به روغن خروسنشان نشانگر آن است که آرم شرکت که یک خروس است، از نظر نقاشی بسیار ضعیف و ابتدایی بوده و ضمناً در متون تبلیغاتی نیز گاهی اشتباههای مشهودی ملاحظه میشود. شرکت آگهی طوطی نیز که متعلق به روزنامهی اطلاعات بود و دفتر آن در ساختمان روزنامه قرار داشت، به خاطر قدرت روزنامهی اطلاعات از قدرت بالایی در جذب مشتری بهرهمند بود و تعدادی از برجستـــهترین نقاشان نیز در آن کار میکردند. اما به تجربه ثابت شد که هیچ یک از آژانسهای وابسته نتوانستند رشد قابل توجهی داشته باشند و آژانسهای زیبا، فاکوپا و فنزی و در سالهای بعد، آوازه و کاسپین و آوانگارد به وسیلهی کسانی به وجود آمدند که تنها به ذوق و استعداد خود متکی بودند و بیشتر آنها با دست خالی کار خود را آغاز کردند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.